لیلا سعادتی/ آزنا آنلاین-  موضوع پدافند غیرعامل در جهان از قدمتی به اندازه تاریخ زندگی انسان برخوردار است و در طول تاریخ همیشه جزء مهمی از زندگی بشر بوده است. چرا که اقدامات دفاعی انسان باعث دفع یا کاهش میزان اثر تجاوز مهاجمان می شود. اما چگونگی دفاع به عوامل و شرایط مختلفی بستگی دارد و انسان ها در دوران حیات خود سعی کرده اند تا با استفاده از عقل و تدبیر و اراده خود بهترین راه دفاع را در وضعیت های متفاوت در مقابل تهاجم دشمنان شان انتخاب کرده و به سرانجام برسانند. اقدامات دفاعی انسان همیشه با استفاده از سلاح و تجهیزات جنگی همراه نبوده بلکه در موارد زیادی انسان برای دفاع، شیوه هایی را به کار برده که سلاح و تجهیزات جنگی در آن پدافند غیرعامل نقشی نداشته است. پدافند غیرعامل یا دفاع غیرعامل در برابر تهاجم، بدون استفاده از سلاح و درگیر شدن مستقیم که به کارگیری جنگ افزار نیاز ندارد و با اجرای آن می‌توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری کرده یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد و صرفا بهره‌گیری از فعالیت‌های غیرنظامی، فنی و مدیریتی است. اقدامات پدافند غیرعامل شامل پوشش، پراکندگی، تفرقه و جابجایی، فریب، مکان یابی، اعلام خبر، قابلیت بقا، استحکامات، استتار، اختفا، ماکت فریبنده و سازه‌های امن است.   انجام اقدامات دفاع غیرعامل در ابعاد گوناگون در زمان کنونی در جهت مقابله با تهاجمات دشمن(نظامی و غیرنظامی)، بلاهای طبیعی و غیرطبیعی و تقلیل خسارات ناشی از حملات نظامی دشمن چون: حملات هوایی، زمینی، دریایی و غیرنظامی چون: حملات سایبری، جنگ نرم و بلاهای طبیعی چون: طوفان، سیل، زلزله و... غیرطبیعی چون: سرقت و... موضوعی بنیادی است که وسعت و گستره آن، تمامی زیر ساخت های کلیدی، مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیرنظامی کشور چون پالایشگاه ها، نیروگاه ها، بنادر، فرودگاه ها، مجتمع های بزرگ صنعتی، مراکز بهداشتی و درمانی، قرارگاهها و مراکز عمده فرماندهی نظامی و هدایت و تصمیم گیری های سیاسی، مراکز اصل مخابراتی و ارتباطی، پل های استراتژیک، صنایع نظامی، پایگاه های هوایی، سایت های موشکی، مراکز و ایستگاه های رادیویی، تلویزیون، انبارهای عمده مواد غذایی و دارویی، مراکز جمعیتی و قرارگاه های تاکتیکی، مقرهای عمده آماری و پشتیبانی و... را در بر می گیرد. از اهداف پدافند غیرعامل می توان به تداوم فعالیتهای زیر بنایی کشور و تامین نیازهای حیاتی، تسهیل اداره کشور در شرائط تهدید و بحران ناشی از تجاوز خصمانه و حفظ بنیه دفاعی علی رغم حملات مخرب دشمن، کاهش قابلیت و توانایی سامانه های شناسایی، هدف یابی و دقت هدف گیری تسلیحات آفندی دشمن، بالا بردن قابلیت بقا، استمرار عملیات و فعالیت های حیاتی و خدمات رسانی مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیر نظامی کشور در شرایط وقوع تهدید، بحران و جنگ، تقلیل آسیب پذیری و کاهش خسارت و صدمات تاسیسات، تجهیزات و نیروی انسانی مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیر نظامی کشور در برابر تهدیدات و عملیات دشمن، سلب آزادی و ابتکار عمل از دشمن، صرفه جویی در هزینه های تسلیحاتی و نیروی انسانی، فریب و تحمیل هزینه بیشتر به دشمن و تقویت بازدارندگی، افزایش آستانه مقاومت مردم و نیروی خودی در برابر تهاجمات دشمن، حفظ روحیه و انسجام وحدت ملی و حفظ سرمایه های ملی کشور و حفظ تمامیت ارضی، امنیت ملی و استقلال کشور اشاره کرد. نگاه پدافند غیرعامل باید خدمات اساسی جامعه و دستگاه های مختلف به مردم پایدار باشد و در شرایط بحرانی کوچکترین مشکلی ایجاد نشود و مردم و مسئولان باید به آن آگاه بوده و آمادگی لازم را در مواقع حساس بحرانی مدیریت کنند. تهدیدشناسی رسالت انقلابی و حوزه تخصصی پدافند غیرعامل است و امروزه کشورهایی که طعم خرابی و خسارات ناشی از جنگ و بلاهای طبیعی را چشیده‌اند، برای حفظ سرمایه‌های ملّی و منابع حیاتی خود، توجه خاص و ویژه‌ای به دفاع غیرعامل کرده و در راهبردهای دفاعی خود، جایگاه والایی برای آن قائل شده‌اند و بر همگان فرض است که ستون های اقتدار کشور خود را با پدافند غیرعامل مستحکم تر کرده و تمامی رخنه های دشمن را با به کارگیری پدافند غیرعامل ببندند.